ZDROWE ODŻYWIANIE-ZASADY
Dobre i niedobre produkty spożywcze dla dzieci
Autor: Emilia Lorenc – Doradca żywieniowy, diagnosta laboratoryjny, biolog molekularny.
Dobre produkty dla dzieci:
Produkty zbożowe
- pieczywo: gruboziarniste, wieloziarniste, z mąk z pełnego ziarna np. graham, razowe, orkiszowe, pszenne, mieszane
- kasze i pseudozboża: jaglana, jęczmienna, gryczana, orkiszowa, kukurydziana, ryż naturalny, ryż basmati, kus-kus, amarantus, quinoa
- płatki zbożowe: owsiane, jęczmienne, żytnie, pszenne, orkiszowe
- makarony z różnych mąk z pełnego ziarna lub mieszane
- produkty mączne z mąk z pełnego ziarna lub mieszane: naleśniki, pierogi, kluski, ciasta, ciastka
- pieczywo chrupkie: ryżowe, wielozbożowe, czyste chrupki kukurydziane.
Owoce i warzywa
- owoce – uwzględniając sezonowość i z przewagą rodzimych: jabłka,
- gruszki, śliwki, czereśnie, wiśnie, truskawki, jagody, maliny, brzoskwinie, morele,
- porzeczki, agrest, żurawina
- owoce suszone (bezsiarkowe): rodzynki, daktyle, morele, śliwki, żurawina,
- jabłka, gruszki, śliwki, czereśnie, wiśnie, truskawki, jagody, maliny, brzoskwinie,
- morele, porzeczki, agrest, żurawina, owoce cytrusowe
- soki owocowe niesłodzone, najlepiej rozcieńczone z wodą
- warzywa – z przewagą rodzimych i uwzględniając sezonowość: marchew,
- buraki, ziemniaki, seler korzeń i naciowy, rzepa, rzodkiew, dynia, pietruszka, cebula,
- czosnek, brokuł, kalafior, cukinia, kabaczki, szparagi, fasolka szparagowa, zielony groszek,
- kukurydza, papryka, ogórek, rzodkiewka, kiełki, sałaty, kapusty, pieczarki, grochy i fasole,
- soczewica, ciecierzyca
- soki warzywne, soki i przeciery czyste pomidorowe.
Produkty białkowe
- mięso, wędliny: cielęcina, drobiowe, wołowina, wieprzowina, wędliny chude
- i dobrej jakości; mięsa głównie duszone, pieczone, gotowane
- nabiał i jaja: mleko pasteryzowane, biały twaróg, jogurt naturalny, kefir, czasami
- ser żółty
- ryby: ryby wędzone, jak makrela, szczególnie ryby morskie
- rośliny strączkowe: grochy, fasole (czarna, czerwona, biała), ciecierzyca,
- soczewica, soja np. tofu.
Tłuszcze
- masło pełne, oliwa z oliwek, olej z pestek winogron, olej rzepakowy, olej słonecznikowy
- nasiona: słonecznika, siemienia lnianego, pestki dyni, sezam
- orzechy i migdały
Cukry i słodycze
- cukier trzcinowy, melasa, syrop klonowy, miód naturalny, marmolady niskosłodzone
- słodycze naturalne: suszone owoce (śliwki, rodzynki, żurawina, jabłka, figi, morele, daktyle…),
- batony z bakalii i płatków zbożowych
- ciasta “domowe” na bazie mąk mieszanych, w tym razowych, z cukrem trzcinowym lub miodem,
- ciastka owsiane, pierniczki, ciastka korzenne….
- na podwieczorek powinny dominować owoce
Napoje
- czysta woda, kompoty naturalne, soki owocowe i warzywne niesłodzone, herbaty ziołowe
- (koperkowa, rumiankowa, z lipy, melisa…), herbaty owocowe bez sztucznych aromatów
- (żurawinowa, z dzikiej róży, malinowa), herbata imbirowa, cynamonowa, roiboos.
Inne produkty stosowane do przygotowania posiłków
- zioła i przyprawy pojedyncze: bazylia, tymianek, oregano, kminek, cząber, estragon,
- pieprz, papryka słodka, kurkuma, imbir, rozmaryn, czosnek, cynamon, kardamon
- zielenina: koperek, natka pietruszki, szczypiorek, kiełki
- czyste suszone warzywa
- gomasio (posypka z sezamu, siemienia lnianego i soli), sól morska lub kamienna,
- chrzan.
Niedobre produkty dla dzieci :
Produkty zbożowe
- pieczywo białe w przeważającej ilości, produkty mączne na bazie białych mąk
- z wysokiego przemiału – oczyszczenia, np.: makarony, kluski, drożdżówki
- płatki zbożowe wysokoprzetworzone i słodzone: np.: kukurydziane,
- smakowe, w postaci kółeczek i innych form chrupiących
- chrupki smakowe i chipsy
Owoce i warzywa
- należy uwzględniać sezonowość i unikać warzyw i owoców z eksportu,
- dzięki czemu dzieci nie będą narażone na niebezpieczne substancje chemiczne
- (pestycydy, sztuczne nawozy, środki przeciwgrzybiczne…)
- nie mogą dominować ziemniaki (również w postaci frytek).
Produkty białkowe
- mięso i wędliny nie najlepszej jakości: parówki, tłuste kiełbasy,
- tłuste mięso, wędliny wysokoprzetworzone np. mortadele, oparte na mielonym
- mięsie, pasztety, pasztetowe, wędliny z dużą zawartością substancji chemicznych
- (warto czytać etykiety); nie powinny dominować mięsa smażone
- mleko i nabiał: mleko UHT, sery topione i żółte w dużej ilości, serki smakowe,
- serki słodkie, jogurty owocowe słodzone, desery mleczne
- warzywa strączkowe: soja modyfikowana genetycznie.
Tłuszcze
- wysokorafinowane oliwy, margaryny niskiej jakości, tłuszcze zwierzęce
Cukry i słodycze
- słodycze: cukierki, lizaki, czekolady, batony, wafelki, bardzo słodkie ciastka,
- masła czekoladowe
- biały cukier, zmniejszenie ilości kisielu i budyni z proszku, drożdżówek ,
- białych bułek z wysokosłodzonym dżemem na koszt owoców
Napoje
- woda z wysokosłodzonym sokiem owocowym, herbaty słodzone dużą ilością
- cukru białego, napoje gazowane, napoje owocowe, w których zawartość owoców
- jest znikoma, wody smakowe, herbaty rozpuszczalne
Inne produkty stosowane do przygotowania posiłków
- produkty zawierające wzmacniacze smaku, np. glutaminian sodu: kostki
- rosołowe, wegety, ziarenka smaku, niektóre mieszanki ziołowe, gotowe sosy,
- sosy w proszku, zupy w proszku
- majonez, keczup, koncentraty w dużej ilości
- produkty, które zawierają konserwanty chemicznie np. benzoesan sodu
- biorąc pod uwagę częstą alergię dzieci na mleko krowie, zupy nie muszą być
- zabielane śmietaną.